@Deprecated - Bu sitede artık teknik makalelere yer vermeyeceğim! Teknik yazilarımı netologist.org adresinden takip edebilirsiniz.
H.Ozgan
a.k.a netologist

Google bir "Arama Motoru"dur

3 Eylül 2008 · netologist · 5 dakika, 877 kelime

Google Hikayesi

2002’de ben askerdeyken ilk kez duymuştum Google kelimesini. Basit arayüzlü ve son derece hızlı arama sonuçlarını getiren bir arama motoruydu. O yıllarda askerde olduğumdan çok üstünde durmamıştım. Askerliğimi bitirip, web dünyasına bulaşınca çok daha önemli olmaya başladı. O kadar önemliydi ki, insanlar sitelerinin aramalarda üst sıralara çıkması için Google’ın PageRank algoritmasını kurcalayan insanlar, bağlantı değişimi (link-exchange) yapıyorlardı. İnternet üzerinde bulunabilir olmak çok önemli olmaya başladı. Gelir modellerini reklam üzerine kuran bu firmanın sitesinde reklamlar sadece metin tabanlı idi. Ama bir ayrıcalığı varda aranılan kelime ile orantılıydı. Böylece, aranılan kelime üzerinden gelir elde etmeye başladılar. Ama reklam veren bazı şirketler için , damlaya damlaya göl olur atasözünü hatırlayarak, o zamana kadar yapılmayan birşeyi yaptılar. Reklam aracıları sadece ciddi hit alan sitelere reklam veriyorlardı. Google bu sebeple ve “damlaya damlaya göl olur” atasözünüde göz önünde bulundurarak küçük, büyük tüm site sahipleri (yayıncılar)nin reklam gelirinden pay vererek sitelerine reklam almalarını sağladılar. Reklam veren müşterilerin paralarının hakk etmek için kötü niyetli kişileri anlayan algoritmalar geliştirdiler. Böylece, çok değerli bir firma oldular.(Bu modeli borsaya açıldıklarında da kullandılar ve küçük yatırımcılarla da hisselerini paylaştılar)

Reklam verenlerin en doğru hedef kitleye ulaşması için, 2004 yılında davet yoluyla kullanıcıların üye oldukları bir eposta sistemi kurdular. Gmail adını verdikleri bu epostanın arabirimi çok kullanışlı idi. Javascript ustaları ajax’ı o kadar iyi kullanıyorlardı ki, halen daha iyi bir eposta istemcisi yok! Unutmadan eposta servisleri 1-5 mb kota verirken, Google gb’lik kotalarla dikkatleri üzerine çekti. Borsaya açıldıklarında bu şirket bir efsane olmuştu. Balon olmadıklarını tüm dünyay kanıtlamışlardı. Ve arama üzerine, iş modellerini geliştirmeye devam ettiler. Filmlere ve sözlüklere giren bir marka haline geldiler. Ayrıca “Şeytanlık Yapma” ve imkansız denilen şeyleri yapmalarından dolayı bir çok insanın saygısını kazandılar. (Google Print) Ama Google her yaptıkları şey arama motoru iş modeline dayanıyordu. 2006 yılından sonra Youtube vb servisleri kendi bünyelerine katmalarıyla her geçen gün dahada büyüdüler. İnternet’in abisi dediğimiz bir firma haline geldi. İnsanlar bu şirketin master planı üzerine komple teorileri geliştirmeye başladı. İnsanların profillenmesi vb konularda sürekli konuşuldu durdu.

Tekelleşme

Son 2 yılda çıkardıkları servislerle arama motoru kimliğinden bir internet şirketi kimliğine bürünmeye başladılar. Google’ın Adsense adını verdiği reklam teknolojisi yüzünden birçok teknoloji etkilendi. Bloglar daha belirgin hale geldi. Kaliteli yazılar yazıldı. Ama sonra iş çığrından çıktı ve Google’ın adsense interneti kirletmeye başladı. Çünkü arama sonuçlarına ve SEO denilen yeni iş türü yüzünden kötü içerikler ve aradığınızı bulamadığınız bir yığın kalitesiz içerik yaratıldı. Özellikle çıkardıkları son 2 web sitesi ile Google’a karşı endişelerim arttı. Google internet’in efendisi sahibi olmaya çalışıyordu. Açık kaynak fikrini en iyi kullanan şirket olma yolunda adımlar attı. (bknz: OpenSocial, Android vb..) Yeni bir fikri olan şirketi ya satın oluyor ya da açık kaynak bir platform altında kuralları kendileri koymaya çalışyorlardı. Ama bardağı taşıran son damla Knol ve Chrome oldu. Knol, wikipedia’ya alternatif olarak ortaya çıkarttılar. Wikipedia ciddi bir kültür olmuştu. Kutsal bir bilgi kaynağı. Şimdi soruyorum topluluklara destek veren bir şirket neden, bu platforma destek olmak yerine böyle bir servis yayına açtı??? Chrome ise daha da ilginç, 4 büyük web tarayıcısının iyi özelliklerinin kendinde toplayan bir tarayıcı çıkarttılar. İşin ilginci web geliştirici ve tasarımcıları 4 büyük arama motorunda da düzgün görüntülenen stiller yazmak için CSS-Hack adını verdikleri yöntemler geliştirmişlerken. Aklıma takılan bir diğer soru ise şu; neden Google bir çok insanın saygısını kazanan Firefox, herkes tarafından beğenilen tek sorunu fazla hafıza tüketmek olan bu kültürle beraber yürümek ve bu platforma destek olmak yerine bir çok açığa sahip bir arama motoru çıkarttı? Açıklar elbette kapatılacaktır sorun bu değil ama neden Mozilla Vakfı’na destek olma yolunu seçmedi? Bunu en güzel açıklayanlardan biri, Türkiye Yazılım Mühendisliği Yahoo Eposta Grubunda, CyberSoft‘un kurucusu Semih Çetin’in tespitleri.

  1. Chrome, Safari ile ayni rendering engine’i (WebKit) kullanmakta. Belki Google-Apple arasinda bir isbirligi mumkun. Kime karsi? IE.
  2. Chrome; orijinal kaynak kodu olarak bir Visual Studio 2005 projesi. Ilk hedeflenen platformlar Windows XP ve Windows Vista. Kime karsi? IE.
  3. Chrome’un en onemli ozelliklerinden birisi en hizli JavaScript engine’i hedeflemis olmasi. Kime karsi? IE ve FireFox.
  4. Chrome’un bir baska temel ozelligi desktop uygulamalarini tamamen bir Web tarayici ile ortadan kaldirmak. Kime karsi? MS.
  5. IE 8 bunyesinde daha once hedeflenen bir plan dahilinde arama motorlari ile elde edilen gelirlerin sinirlandirilmasi dusunulmekte. Kime karsi? Google.
  6. iPhone ile Apple; mobil dunyasindaki Web tarayicisi kullaniminda standardlari oldukca yukseltti. Kime karsi? MS, Nokia, Samsung ve BlackBerry.

Kesinlikle rekabete ve yeniliğe karşı değilim. Bu gibi yaklaşımlar kalite ve rekabet için gerekli ama. Google’ın yaklaşımı biraz tekel olma çabası gibi geliyor.

Bu sebeple, bir arama motoru olan Google’ın diğer tüm servislerini boykot ediyor ve sizide buna davet ediyorum. İnternet kimsenin malı değildir. Lütfen, Chrome kullanmayın. Sitenizi Chrome’a uygun bir hale getirmeyin. Eğer bir internet kullanıcı iseniz, açıklarla dolu bu web tarayıcısını makinenize kurmayın***!***Firefox’a katkıda bulunun.

Eğer benim gibi Google’ın arama dışındaki servislerini kullanmaya karar verdiyseniz. Google servislerine alternatif birkaç açık kaynak servis önereceğim.

Google Servislerine Alternatif

Diğer servisleri yerine emin olun alternatifleri vardır. Benimle paylaşırsanız bu listeye eklemekten mutluluk duyacağım.

Google, arama konusunda uzmanlaşmış bir şirkettir. Ve bu konuda ilerlemeye devam etmesi, tüm internet camiası için daha iyidir. Ve kendisinden beklenen, diğer konularda işin uzmanı olan kurumlara destek vermesi olması yeniden saygımızı kazanmasını sağlayacaktır.